Squid game 3 [Σχολιασμός σειράς]

Η τρίτη σεζόν του Squid game δεν αντεπεξήλθε στις προσδοκίες που δημιούργησαν οι προηγούμενες σεζόν. Θαυμάσαμε στη πρώτη σεζόν τα ηθικά διλήμματα που τέθηκαν μέσα από τους αγώνες ζωής και θανάτου, την ανθρώπινη αλληλεγγύη, την ομαδικότητα, αλλά και την ανθρώπινη απληστία, τα κακώς κείμενα του άκρατου καπιταλιστικού συστήματος: «ο θάνατος σου η ζωή μου», όλα αυτά μέσα από έξυπνα παιχνίδια που παίζοντας ατομικά ή ομαδικά παρουσιάζονταν όλοι οι τύποι ανθρώπων και τα «όπλα» που χρησιμοποιούσαν για να επιβιώσουν. Στη τελευταία σεζόν, ελάχιστα από αυτά διαφάνηκαν αφού ρίχτηκε περισσότερο βάρος σε μάχες με πιστολίδι και οι παίκτες «έπαιζαν» πόλεμο με πραγματικά πια όπλα. Αψυχολόγητες ενέργειες παικτών και πράξεις που εξυπηρετούσαν τη δραματική κορύφωση χωρίς κανένα ρεαλιστικό υπόβαθρο.  Ενώ ήταν έξυπνη ιδέα να δούμε και κάποιες ζωές ανθρώπων που συμμετείχαν στο παιχνίδι ως φύλακες δεν ολοκληρώθηκε γιατί παρουσιάστηκαν τελικά επιδερμικά χωρίς καμία ιδιαίτερη σημασία στη πλοκή της ιστορίας.  Μια λοιπόν ρηχή σεζόν με δολοφονίες μεταξύ των παικτών και με μια πάσα στους Αμερικανούς στο τέλος για να το αποτελειώσουν σε επίπεδο περιπέτειας. 

Το παλτό [Σχολιασμός θεάτρου]

Το παλτό του Νικολάι Γκόγκολ από την ερασιτεχνική ομάδα της Κατερίνας Καραδήμα στο Μικρό θέατρο. Μια εξαιρετική παράσταση από έναν ερασιτεχνικό θίασο αλλά με μια επαγγελματική καθοδήγηση από την Καραδήμα που ξέρει να αφηγείται ιστορίες, ξέρει να δημιουργεί εικόνες με μαγικό τρόπο. Οι σκηνές της ξεπηδούν από το πουθενά, από το τίποτα, και ξαφνικά η άδεια μαύρη σκηνή του θεάτρου της γεμίζει εικόνες και ιστορίες, στήνοντας με ελάχιστα αντικείμενα ολόκληρους κόσμους.

Το συγκεκριμένο θεατρικό της το ξεκινά από τα «παρασκήνια». Από το πώς ξεκινά μια θεατρική παράσταση που συγκεντρώνονται όλοι οι συντελεστές γύρω από ένα τραπέζι και συζητούν για το έργο, αναρωτιούνται για  ποιος θα είναι χώρος και ο χρόνος του έργου, προσπαθούν να το καταλάβουν, σαν να βρίσκονται οι σκέψεις τους σε εμβρυακό στάδιο και αρχίζουν μετά να μοιράζουν ρόλους και να γεννιέται σιγά σιγά η θεατρική παράσταση. Γινόμαστε λοιπόν σταδιακά θεατές της ιστορίας που θέλουν να μας αφηγηθούν αλλά και αυτοί γίνονται ηθοποιοί που μπαίνουν σιγά σιγά στον ρόλο τους.  Η σκηνή που ο βασικός πρωταγωνιστής προσπαθεί να μπει στο ρόλο του μπερδεύοντας το πρώτο πρόσωπο με το τρίτο μέχρι να αφομοιωθεί πλήρως από αυτόν είναι ευφυέστατη γιατί από τη μία μας δείχνει πως εισχωρεί  ένας ηθοποιός στον ρόλο του και πως προσπαθεί να γίνει έναν με αυτόν περνώντας και δικά του στοιχεία,  από την άλλη μας δείχνει πως και ο ρόλος μπορεί να ξεπηδήσει μέσα από οποιονδήποτε, μπορεί να είναι ένας από εμάς φέρνοντας τον λογοτεχνικό ήρωα στο τώρα δίνοντάς του σάρκα και οστά. Η ιστορία συνεχίζεται με αρκετά σουρεαλιστικά στοιχεία που ενδυναμώνουν ακόμα περισσότερο το έργο όπως η υπέροχη προσωποποίηση του παλτού (παλιό και καινούριο), τα νεκρά αγαπημένα πρόσωπα του Ακάκιου που τον παρηγορούν στη μεταφυσική αγκαλιά τους, το χιόνι που παίζει κι αυτό καταλυτικό ρόλο στα έργα του Γκόγκολ. Αξίξει να τονιστεί ότι δεν θα μπορούσε να φανεί πιο εύστοχα ο συμβολισμός του παλτού του Γκόγκολ από την Καραδήμα που κάνει πρόσωπο το παλτό αφού για τον Ακάκιο ήταν η μοναδική συντροφιά που τον προστάτευε από το κρύο και όταν μετά αγόρασε καινούριο και παρουσιάστηκε αυτό ως μια όμορφη θελκτική γυναίκα που είναι άπιαστη όπως ακριβώς και η κοινωνική καταξίωση που πρέσβευε για αυτόν το καινούριο του παλτό τότε όλοι οι συμβολισμοί αποκτούν θεατρική υπόσταση με υπέροχη κινησιολογία. Το να καταπιάνεσαι με ένα τόσο δύσκολο έργο και να βάζεις γύρω στα 15 άτομα, ερασιτέχνες ηθοποιούς, όχι μόνο να το φέρνουν εις πέρας αξιοπρεπώς αλλά και να το περνάνε σε άλλο επίπεδο σημαίνει ότι εδώ υπάρχει ταλέντο, υπάρχει όρεξη και μεράκι για δημιουργία, για ουσία. Αν εξαιρέσουμε κάποιες σκηνές που είχαν περισσότερο θόρυβο από όσο έπρεπε λόγω των δυνατών φωνών του πολυμελούς θιάσου η παράσταση ήταν εξαιρετική και η ενορχήστρωση της από την Καραδήμα μαγική.

Ο Κοσμοκαλόγερος, [Σχολιασμός βιβλίου]

Ο Κοσμοκαλόγερος, μια υπέροχη μυθιστορηματική βιογραφία για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη από τον Μιχάλη Περάνθη. Εξαιρετική λογοτεχνική γραφή σα να γράφει ο ίδιος ο Παπαδιαμάντης στη δημοτική. Δεν θα μπορούσε να αποδοθεί καλύτερα η μορφή αυτού του σπουδαίου μας λογοτέχνη που έζησε σαν καλόγερος μέσα στον κόσμο, πάμφτωχος, ταπεινός αθόρυβος και κρυμμένος από τα μάτια του κόσμου, από τη ματαιοδοξία. Είναι τόσο ωραία, ουσιαστική και εμβριθής η περιγραφή αυτού του μεγάλου ανθρώπου, παρουσιάζεται ολοζώντανα μπροστά μας, που ο Περάνθης χάνεται μέσα στον ήρωα του γίνεται μικρός μπροστά στο μεγαλείο του Παπαδιαμάντη. Αν έγραφε στο α’ πρόσωπο τότε θα εξαφανιζόταν εντελώς και θα μας μιλούσε ο ίδιος ο Παπαδιαμάντης για τη ζωή του, τις σκέψεις του, την αδυναμία του να ανταπεξέλθει στα κοσμικά της ζωής και στις υποχρεώσεις της οικογένειας του μιας και ήταν ταγμένος αλλού, χωρίς να το γνωρίζει, μιας και ο προορισμός του ήταν να σκαρφαλώσει στο πάνθεον των μεγάλων ελλήνων συγγραφέων. Απίστευτο κατόρθωμα για τον Περάνθη που αποκτά μεγάλη αξία ο ίδιος ως συγγραφέας μέσω του ήρωα του… Είναι βέβαιο ότι υπήρξε επιφοίτηση από τον Άγιο των γραμμάτων μας.

Άγιος Παΐσιος, [Σχολιασμός σειράς]

 Άγιος Παΐσιος από τα Φάρασα στον Ουρανό, σειρά του Mega σε σκηνοθεσία του Στάμου Τσάμη. Επιτέλους μια καλογυρισμένη σειρά θρησκευτικού περιεχομένου που γαληνεύει τη ψυχή και ενδυναμώνει τη πίστη μας. Φέρνει τον Άγιο Παΐσιο μέσα στο σπίτια μας μιας και περιγράφει τον βίο του με εξαιρετική σκηνοθεσία, υπέροχη μουσική, φωτογραφία αλλά και αξιοθαύμαστες ερμηνείες. Δεν υπήρξε στιγμή που η σειρά να υπέπεσε σε γελοιότητα, ούτε σε επίπεδο ερμηνείας αλλά ούτε και σε επίπεδο σκηνοθεσίας. Από το πώς έπαιξαν οι ηθοποιοί μέχρι το πώς παρουσιάστηκαν τα οράματα και τα θαύματα του Αγίου, όλα ήταν καμωμένα με θρησκευτικό δέος και ιερή κατάνυξη. Μακάρι να μπορούσαν να γυριστούν τόσο ποιοτικές σειρές ή ταινίες με βίους αγίων ώστε να έρθουμε πιο κοντά στη χριστιανικότητά μας, πιο κοντά στη ταπείνωση, πιο κοντά στην αγάπη.

Εφηβεία [Σχολιασμός σειράς]

Εφηβεία, μια βρετανική σειρά στο Netflix, εξαιρετική, με απίστευτες ερμηνείες, ιδίως από ένα μικρό παιδί που είναι ο πρώτος του ρόλος, και μια σκηνοθεσία που ακολουθεί την ιστορία και σε βάζει μέσα σε αυτήν χωρίς να σε αφήνει να πάρεις ανάσα. Τέσσερα επεισόδια, τέσσερα καταπληκτικά μονόπλανα. Χτυπάει ανελέητα τη γονεϊκότητα, την εκπαίδευση και τον σημερινό τρόπο επικοινωνίας μέσω ΜΚΔ (μέσα κοινωνικής δικτύωσης).  Η κάμερα σαν ένα μικροσκόπιο παρατηρεί και αποκαλύπτει τις σχέσεις των εφήβων μεταξύ τους, με τους γονείς τους, με το σχολείο, με τη σεξουαλικότητα τους, με τη δημοφιλία. Η μοναξιά, το κενό, η έλλειψη ουσιαστικής επαφής με τους γονείς, με τους φίλους, με τα ενδιαφέροντά τους διογκώνονται ακόμα περισσότερο υπό το πρίσμα της εφηβείας. Μια εφηβεία που μέσα σε αυτά τα πλαίσια γίνεται δολοφονική γιατί κανείς δεν πρόλαβε το κακό που φαίνεται όμως να προϋπήρχε καλά κρυμμένο και αδιαμόρφωτο ίσως, μέσα βαθιά σε κάποια γονίδια….έτσι φαίνεται στο συγκλονιστικό τρίτο επεισόδιο, στον ευφυέστατο διάλογο του μικρού με τη ψυχολόγο. Δεν υπάρχει λύτρωση για τους γονείς, για τους εκπαιδευτικούς, για τους αστυνομικούς, για τους ψυχολόγους, για ολόκληρη την κοινωνία  που όλοι σαν χαμένοι προσπαθούν να καταλάβουν τι φταίει και γιατί δεν μπορούν να προστατεύουν τα παιδιά τους  αφού δεν τα κακοποιούν και νομίζουν ότι είναι ασφαλή μιας και είναι στο δωμάτιο τους κλεισμένα…ίσως να μπορούσε να ξεριζωθεί το κακό πριν ριζώσει καλά καλά με ένα «κοίταγμα» αντί για μια αποστροφή του βλέμματος…

Αmerican Primeval [Σχολιασμός σειράς]

American Primeval,mini σειρά στο Netflix. Χρόνια είχα να δω γουέστερν και να το ευχαριστηθώ τόσο πολύ και μάλιστα σε σειρά 6 επεισοδίων. Πανέμορφα βίαιο που αποτυπώνει τόσο ρεαλιστικά την εποχή και την περιοχή εκείνης της Αμερικής που σφαγιάζονταν άνθρωποι, λευκοί, Ινδιάνοι, θρησκόληπτοι Μορμόνοι μεταξύ τους για την κυριαρχία ενός κομματιού γης και ενώ σε κάθε σκηνή σχεδόν υπάρχει θάνατος και αγώνας επιβίωσης δεν θες να σταματήσεις να το βλέπεις… Μαγευτικές εικόνες, υπέροχη φωτογραφία, καλοφτιαγμένες σκηνές μάχης, δυνατό σενάριο που στηρίζεται εν μέρει σε πραγματικά γεγονότα εκείνης της εποχής. Ένα εξαιρετικό γουέστερν που ξεπερνά τη μικρή οθόνη και γίνεται εντελώς κινηματογραφικό (πόσο εντυπωσιακό θα ήταν να παιζόταν στα σινεμά χωρισμένο σε δύο μέρη…αυτό δεν το σκέφτεσαι-εύχεσαι συχνά για σειρά…) 

The doctor [Σχολιασμός θεάτρου]

The doctor με τη Στεφανία Γουλιώτη σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου. Μια παράσταση που πραγματεύεται πολλά θέματα, μπερδεύει ρόλους, ταυτότητες άνδρα-γυναίκα, λευκού-μαύρου, θρησκευόμενου-άπιστου. Η ιατρική επιστήμη κονταροχτυπιέται με τη θρησκεία μιας και μια γιατρός αρνείται την είσοδο ενός ιερέα στο δωμάτιο ενός ετοιμοθάνατου κοριτσιού λόγω αυτοσχέδιας άμβλωσης για να μην τη ταράξει, για να έχει έναν ήσυχο θάνατο. Με αφορμή αυτό το γεγονός, το κείμενο θέτει διάφορα ζητήματα πως επιλέγουμε την ιδιότητά μας-ταυτότητα, και την υπερασπιζόμαστε μέχρι τέλους ξεχνώντας την ανθρωπιά μας και την περιπλοκότητα του ανθρώπινου είδους. Είμαι γιατρός, τονίζει ξανά και ξανά η πρωταγωνίστρια η μόνη με σταθερή, ακλόνητη ταυτότητα που δεν αναγνωρίζει μέχρι τέλους κανένα λάθος της και καταλήγει αποκαθηλωμένη, μόνη χάνοντας ακόμα και την ιδιότητα της γιατρού, τη μόνη που της απέμεινε.  Αν είμασταν  πιο ευέλικτοι, αν δεν βάζαμε ταμπέλες, αν κάναμε λίγο πιο ρευστές τις ταυτότητες μας βάζοντας πάνω από όλα την ανθρωπιά μας και υπερασπίζαμε με νύχια και με δόντια την ιδιότητα του ανθρώπου τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα στην ανθρωπότητα, θα σώζονταν και περισσότερες ζωές… Όσον αφορά τη σκηνοθεσία, το μινιμαλιστικό σκηνικό, η μουσική που παραπέμπει σε θρίλερ δημιουργούν ένα κλίμα ψυχρό για να είναι σύμφωνο με τον άκρως ορθολογιστικό τρόπο σκέψης της ηρωίδας αλλά σε δυσκολεύει να συμπάσχεις με το δράμα της. Η ερμηνεία της Γουλιώτη είναι πολύ καλή αλλά δεν με άγγιξε συναισθηματικά, μόνο νοητικά μπορούσα να τη καταλάβω. Η μετάφραση σε κάποια σημεία χάθηκε ενώ ήταν τόσο ωραίο το θέμα της γλώσσας και των σωστών ελληνικών που υπερτόνιζε η γιατρός ενώ τελικά την πρόδωσαν και οι λέξεις. Συμπερασματικά είναι μια μοντέρνα, σύγχρονη παράσταση με ενδιαφέροντα και επίκαιρα σημεία αλλά που πνίγεται από τα πολλά θέματα που ανοίγει και η Γουλιώτη «πετυχαίνει την εγχείρηση αλλά χάνει τον ασθενή της» …

12 ένορκοι [Σχολιασμός Θεάτρου]

12 ένορκοι σε σκηνοθεσία της Κωνσταντίνας Νικολαΐδη. 12 ένορκοι συνεδριάζουν για το αν θα καταδικάσουν ένα αλλοδαπό αγόρι δεκαέξι χρονών που κατηγορείται για το φόνο του πατέρα του. Αν το καταδικάσουν, τότε πρέπει να του εφαρμοστεί θανατική ποινή… Δεν είναι τυχαίο ότι μια παράσταση παίζεται για 10 συναπτά χρόνια σε ένα γεμάτο θέατρο…Το θεμέλιο της παράστασης που τη κρατάει «στέρεα» τόσα χρόνια είναι βασικά το σενάριο, το κείμενο. Ένα σπουδαίο κείμενο, κλασικό πια, που πραγματεύεται την ελευθερία της γνώμης, την ελευθερία της σκέψης, την ευθύνη της απόφασης για τη ζωή κάποιου άλλου, τη δικαιοσύνη, πώς κρίνουμε μέσα από τις προκαταλήψεις μας και τα στερεότυπα μας, πόσο πρέπει να παλέψουμε με τον εαυτό μας, να τον νικήσουμε και να βγούμε έξω από αυτόν ώστε να δούμε καθαρά και να αποφασίσουμε σωστά και δίκαια για ένα ζήτημα ζωής και θανάτου που αφορά κάποιον άλλον ή τουλάχιστον να έχουμε μια αιτιολογημένη αμφιβολία για την ενοχή του. Με ένα υπέροχο κείμενο δεν μπορεί να είναι σαθρό το έδαφος για να μπουν τα θεμέλια αυτής της παράστασης. Μετά έρχεται η πολύ καλή σκηνοθεσία που χτίζει πάνω στα θεμέλια του κειμένου για να δώσει μορφή στο «οικοδόμημα» και να «δέσει» τους ηθοποιούς άρτια μεταξύ τους ώστε να κινούνται, να εκφράζονται, κάποιοι να παλεύουν να ακουστούν χωρίς να επιχειρηματολογούν και κάποιοι εν τέλει να πέφτουν νικημένοι από τον ίδιο τον εαυτό τους. Οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι οι αρμοί που εφάπτονται όλα τα υλικά και προκύπτει μια «γερή», δυνατή παράσταση, ένα δικαστικό δράμα του 1957 που στέκεται μέχρι σήμερα με όλα του τα μηνύματα ολοζώντανα, διαυγή,  με μια απίστευτη διαχρονικότητα. Θα μπορούσε να παίζει και τα επόμενα δέκα χρόνια σε ένα γεμάτο θέατρο…

Ο νόμος του Μέρφι [Σχολιασμός ταινίας]

Ο νόμος του Μέρφι, μια ταινία του Αγγέλου Φραντζή που αναμετράται πρόσωπο με πρόσωπο με σοβαρά, θέματα ύπαρξης, ζωής και θανάτου βάζοντας μπροστά την Κάτια Γκουλιώνη να κονταροχτυπηθεί με αυτά με έναν απίθανο σουρεαλιστικό και κωμικό τρόπο, με τη τρέλα της και τον τσαμπουκά της. Είναι δύσκολο να ισχύσει ο νόμος του Μέρφι σε αυτό το εγχείρημα και να πάνε όλα στραβά. Για την ακρίβεια ελάχιστα  πράγματα πήγαν στραβά.. η εγχείρηση πέτυχε, μένει να δούμε αν πέθανε ο ασθενής…Αν λοιπόν ήταν λίγο πιο μαζεμένο, σφιχτοδεμένο και δεν πλατείαζε σε αρκετά σημεία θα ήταν μια ξεχωριστή ταινία μαύρης κωμωδίας για τα ελληνικά δεδομένα. Η Γκουλιώνη έχει πάρει όλη την ταινία πάνω της, πέφτει σαν μια σύγχρονη Αλίκη (κλεμμένο σχόλιο από θεατή στην αίθουσα του σινεμά) στη χώρα των θαυμάτων, στη δαιδαλώδη χώρα της ύπαρξης της με τα συμπλέγματά της, τις προβολές και τις αντιμεταβιβάσεις της, και δυσκολεύεται να βρει την έξοδο ως Αλίκη…τα καταφέρνει όμως πολύ καλά σαν Κάτια… Ο Φραντζής  σκηνοθετεί την ταινία «απελευθερωμένα» δείχνοντας έκδηλα την αγάπη του σε αυτό το μέσο, σε αυτή τη μηχανή ονείρων που λέγεται κινηματογράφος για αυτό και δυσκολεύεται στο να τη «μαζέψει» λίγο…Τελικά, οτιδήποτε μπορεί να πάει καλά λοιπόν, θα πάει καλά…

Γαλήνη [Σχολιασμός βιβλίου]

Πώς γίνεται να αισθάνεσαι γαλήνη όταν διαβάζεις τη Γαλήνη του Ηλία Βενέζη ενώ πρόκειται για ένα δραματικό, σπαραχτικό βιβλίο το οποίο περιγράφει τις δυσκολίες και τα δράματα της ζωής των Μικρασιατών που εγκαταστάθηκαν στην Ανάβυσσο μετά τον διωγμό; Ίσως γιατί ο λογοτεχνικός λόγος του Βενέζη ποτίζει με γαλήνη τη ψυχή του αναγνώστη στάλα στάλα, με τη λυρικότητα και την ομορφιά των περιγραφών των ανθρώπων, της φύσης, της πίστης και του αγώνα όλων προς τη γαλήνη. Υπέροχο βιβλίο, το διάβασα αργά, λίγο, λίγο, απολαυστικά. Πάμπολλες φορές ξαναγυρνούσα πίσω όταν τελείωνε μια πρόταση για να τη ξαναδιαβάσω ώστε να γευτώ τη λογοτεχνία του Βενέζη γουλιά γουλιά σαν ένα παλιό κόκκινο κρασί… Ξεκίνησα να τον διαβάζω με την Αιολική γη που όξυνε τους «λογοτεχνικούς» μου κάλυκες, συνέχισα με την Γαλήνη που τους ικανοποίησε απολαυστικά και θα τελειώσω με το Νούμερο 31328 που φαντάζομαι σαν επιδόρπιο θα κλείσει γλυκά και ολοκληρωτικά την πορεία προς την «αναγνωστική»  μου γαλήνη ώστε να εντυπωθεί στη μνήμη και στην ψυχή μου παντοτινά αυτός ο μοναδικός λογοτέχνης. Και μετά τι;