Δεν υπάρχει κακό [Σχολιασμός ταινίας]

Δεν υπάρχει κακό (There is no evil), βραβευμένη ιρανική ταινία του Ρασούλοφ, ενός σκηνοθέτη που του έχουν απαγορέψει να γυρνά ταινίες στη χώρα του αλλά αυτός κρυφά διαμαρτύρεται και επαναστατεί με την τέχνη του προσφέροντάς μας βαθιά ουμανιστικές και αντικαθεστωτικές ιστορίες. Μη συνεχίσετε την ανάγνωση αν θέλετε να τη δείτε...  

Σε αυτή την εξαιρετική ταινία παρακολουθούμε τέσσερις ιστορίες γύρω από τη θανατική καταδίκη που ισχύει ακόμα στο Ιράν. Στην πρώτη ιστορία, παρακολουθούμε την ανούσια καθημερινότητα ενός φιλήσυχου, ευγενικού ανθρώπου, τίποτα δεν σε προετοιμάζει (ούτε καν η σκηνή με τα φανάρια) για αυτό που θα ακολουθήσει. Στη δεύτερη, είσαι πιο προετοιμασμένος αλλά και πάλι σε εκπλήσσει. Ένας φαντάρος βασανίζεται ηθικώς μέχρι να πάρει την απόφαση ότι «μπορεί να το κάνει». Στην τρίτη, έχουν κατασταλάξει πια μέσα σου οι προθέσεις του σκηνοθέτη: Ένας νεαρός επισκέπτεται την κοπέλα του που έχει γενέθλια αφού πρώτα πλυθεί στο ποτάμι για να εξαγνιστούν οι αμαρτίες του. Στην τελευταία καταλήγει ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος ακόμα κι αν πρέπει να «θυσιάσεις» το παιδί σου και να κάνεις φίλη μια αλεπού... 

Μια πράξη έχει συνέπειες, όχι μόνο μεταξύ του θύτη και του θύματος αλλά τα απόνερά της φτάνουν και στον περίγυρο αυτών. Όταν δε η πράξη είναι νόμος του κράτους που απαιτεί την εμπλοκή σου στην αφαίρεση ζωής τότε μπορεί να «πνιγούν» και να καταστραφούν και άλλες ζωές. Ένα καθεστώς που υπονομεύει με αυτόν τον τρόπο την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και θέτει την ηθική του ανθρώπου σε διαπραγμάτευση είτε είναι απολυταρχικό είτε δημοκρατικό «μολύνει» κάθε κύτταρο της ανθρώπινης ακεραιότητας και συνείδησης. Δεν υπάρχει κακό … μόνο αν του επιτραπεί η είσοδος.

Poor things, [Σχολιασμός ταινίας]

Όταν ένας σκηνοθέτης βρίσκει βιβλίο που πραγματεύεται ακριβώς ότι τον απασχολεί εδώ και χρόνια, φτιάχνει το σενάριο και τις εικόνες που το αποθεώνουν και έρχεται το άτομο που εμπιστεύεται, θαυμάζει και έχει κάνει άπειρες συζητήσεις μαζί του, μάλιστα έχει μπει μέσα στο μυαλό, στο όραμα του σκηνοθέτη, έρχεται λοιπόν, να ερμηνεύσει υπέροχα τον πρωταγωνιστικό ρόλο τότε προκύπτει μια σπουδαία ταινία!  Όταν δε αυτός ο σκηνοθέτης είναι Έλληνας, βραβεύεται με τον χρυσό Λέοντα στη Βενετία και πάει ολοταχώς στα βραβεία Όσκαρ με 11 υποψηφιότητες τότε η χαρά και η ικανοποίηση μας είναι διπλή! Όχι μόνο γιατί απολαύσαμε μια ταινία που δείχνει να έχει στόφα μεγάλου σκηνοθέτη αλλά και γιατί ένας Έλληνας δημιουργός κατάφερε να ξεφύγει από τα στενά όρια της χώρας μας και να καταξιωθεί στη διεθνή κινηματογραφική κοινότητα! 

Η ταινία Poor things του Γιώργου Λάνθιμου  είναι ένα παραμύθι για μεγάλους, μια πορεία ενηλικίωσης μιας γυναίκας (Έμα Στόουν)η οποία είναι η μητέρα και το παιδί ταυτόχρονα, σαν όλα να ξεκινούν από αυτήν και να καταλήγουν σε αυτήν. Καθώς ένα μωρό μεγαλώνει νοητικώς σε ένα σώμα ενήλικα βλέπουμε πως μαθαίνει τον κόσμο και πως περνάει από έναν ασπρόμαυρο χωρίς ερεθίσματα σε έναν πολύχρωμο κόσμο με προκλήσεις και περιπέτειες που διψά να τον εξερευνήσει χωρίς κανέναν φραγμό και καθωσπρεπισμό. Η πρόοδος της είναι ταχύτατη μέχρι που γίνεται μια κυνική φιλόσοφος (σαφέστατη αναφορά στον Διογένη στη σκηνή που της κρύβουν τον ήλιο καθώς διαβάζει) και «σφάζει» με τα λόγια της καθετί που αντιτίθεται στον καθαρό από κάθε σύμβαση  επαγωγικό της συλλογισμό.  Οι ερμηνείες, οι σκηνοθετικές τεχνικές, τα χρώματα, τα σκηνικά, η ένδυση, τα θέματα που θίχτηκαν, όλα συνέβαλαν στην εκτόξευση του λανθιμικού σύμπαντος στη κορύφωσή του έχοντας σαν επιστέγασμα τη γυναικεία ανωτερότητα.

Η Ανατομία μιας πτώσης [Σχολιασμός ταινίας]

Η Ανατομία μιας πτώσης της Ζιστίν  Τριέ.  Μια ταινία με έξοχο  σενάριο που πανάξια κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες. Ένα δικαστικό δράμα και όχι μόνο, θα λέγαμε ένα οικογενειακό δράμα, που σε κάνει να μην σε νοιάζει, στο τέλος, τι έγινε ακριβώς γιατί έχεις ήδη «χορτάσει»από τους εξαιρετικούς διαλόγους που ανατέμνουν τον γάμο του ζευγαριού, χωρίς αναισθητικό, και με το δίκιο να πηγαίνει μια στον έναν, μια στον άλλον, σαν μπαλάκι του πινγκ πονγκ. Ακόμα και η γλώσσα (δεν μιλούν στη μητρική τους γλώσσα) που χρησιμοποιούν φαίνεται να υπονομεύει την επικοινωνία τους η οποία αποτελεί το βασικό θεμέλιο στις ανθρώπινες σχέσεις. Καταλυτικό στοιχείο στην «πτώση» αυτού του γάμου είναι το παιδί που δεν μπόρεσε να χωρέσει ανάμεσα στις φιλοδοξίες και στις τύψεις τους. Το παιδί είναι αυτό που τελικά βγάζει την ετυμηγορία και καθορίζει την έκβαση της ιστορίας. Η σκηνοθέτης, γνωρίζοντας ότι διαθέτει ένα δυνατό όπλο, το σενάριο, δεν βιάζεται να περάσει από το ένα πλάνο στο άλλο, μένει και παρατηρεί την έκφραση, τη χειρονομία τη λεπτομέρεια, τους ήχους αποτρέποντας τον θεατή να βγάλει εύκολα συμπεράσματα μιας και η αλήθεια των σχέσεων συγκρούεται με την αλήθεια του καθενός και η «ανατομία» της είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. 

Εξαρτάται, [Σχολιασμός θεάτρου]

 

Μια υπέροχα δυνατή και βαθιά συναισθηματική παράσταση το Εξαρτάται,  της Μαρίας Μαυρικάκη στη θεατρική σκηνή Αντώνιου σε σκηνοθεσία του Αντώνη Αντώνιου με ηθοποιούς Αντωνίου, Ασίκη, Βαμβακίδη και Κονίδου. Σε ένα ωραίο θέατρο, μικρό και «ζεστό» είδαμε να στέκονται μπροστά μας τέσσερις άνθρωποι  και να απευθύνονται σπαραξικάρδια στον Άκη τον αγαπημένο τους φίλο, αδερφό, σύντροφο που χάθηκε στον κόσμο των ναρκωτικών! Χωρίς κανένα σκηνοθετικό τέχνασμα, πολύ απλά, οι ηθοποιοί να κάθονται στα σκαλοπάτια στο μεγαλύτερο μέρος της παράστασης σε ένα άγριας ομορφιάς όμως, σκηνικό και να αποδίδουν τόσο ρεαλιστικά το δράμα τους, χωρίς καν να συνδιαλέγονται μεταξύ τους, και να μας περνούν το συναίσθημά τους, την απόγνωσή τους, την αγάπη τους για τον Άκη, αλλά και το αδυσώπητο ερώτημά τους, μα γιατί; Εξαιρετικές ερμηνείες από όλους αλλά με τον Τάκη Βαμβακίδη να δίνει άλλη νότα μιας και τον βοηθάει ο ρόλος να πάει ακόμα πιο πέρα τον θρήνο του αλλά και τη τραγικότητα της εγκλωβισμένης ύπαρξης του φίλου του.  Όταν έχεις αυτούς τους ηθοποιούς, αυτό το αυτοβιογραφικό δυνατό κείμενο σε ένα τέτοιο μικρό θέατρο που προσδίδει αμεσότητα και συνύπαρξη ηθοποιού- θεατή τότε παρακολουθείς τέχνη και ταυτόχρονα τη ζωή την ίδια στη τραγική της έκφανση!   

Περίπτωση συνείδησης [Σχολιασμός ταινίας]

Περίπτωση συνείδησης, ιρανική δραματική ταινία του Βαχίντ Τζαλιλβάντ.
Ένας ιατροδικαστής εμπλέκεται σε τροχαίο ατύχημα με μια οικογένεια και ενώ αρχικά δεν φαίνεται κάτι το σοβαρό και όλοι γυρίζουν στα σπίτια τους, τελικά καταλήγει σε τραγωδία. Παρακολουθούμε λοιπόν πως η φτώχεια αυτής της κοινωνίας οδηγεί έναν πατέρα σε απελπισμένες κινήσεις για να θρέψει την οικογένεια του αλλά και πως μια στιγμή δειλίας ή αδυναμίας ενός ανθρώπου μπορεί να προκαλέσει ολέθριες συνέπειες στη ζωή ενός άλλου. Εξαιρετική ερμηνεία του γιατρού με εσωτερική δύναμη  ενώ ο πατέρας ερμηνεύει συγκλονιστικά εξωτερικεύοντας σπαραχτικά την οδύνη του. Είναι λοιπόν μια βαθιά ανθρώπινη ταινία με δυνατό θέμα που προβληματίζει χωρίς να δίνει ξεκάθαρες απαντήσεις αφού οι περισσότερες προθέσεις-πράξεις των ανθρώπων κινούνται σε γκρίζα ζώνη. Το άσπρο-μαύρο, το καλό-κακό συγχωνεύονται και οι άνθρωποι γίνονται έρμαια των αδυναμιών τους. Έρχεται όμως η συνείδηση στους ανθρώπους που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να την καταπνίξουν, για να φωτίσει και να διαλύσει το γκρίζο μήπως και διορθώσει λάθη ακόμα κι όταν είναι αργά. Αλλά δεν γίνεται αλλιώς. Όλα αυτά είναι τόσο ωραία δοσμένα σε αυτή τη ταινία, ισορροπημένα, χωρίς διδακτισμό ή μελοδραματισμό, χωρίς γενικά τυμπανοκρουσίες(κυριολεκτικά, χωρίς καν μουσική) που αναρωτιέσαι πόσο απλά αλλά ουσιαστικά μπορεί να μιλήσει ο κινηματογράφος για τόσο μεγάλα θέματα ανθρώπινης τραγικότητας.

Μαύρες πεταλούδες [Σχολιασμός σειράς]

 Μαύρες πεταλούδες, μια πολύ καλή γαλλική mini σειρά στο Netflix που ενώ φαίνεται ότι αφορά serial killer δεν είναι μόνο αυτό. Αν εξαιρέσουμε κάποιες μικρές σκηνοθετικές ατέλειες, η σειρά στο σύνολο της είναι προσεγμένη, ενδιαφέρουσα, με ανατροπές και καλές ερμηνείες. Κινείται σε διάφορα επίπεδα όπως τη βία κατά των γυναικών, τα τραύματα κατά τη παιδική ηλικία που γιγαντώνονται στην ενήλικη ζωή δημιουργώντας ψυχοπαθείς προσωπικότητες σε διάφορους βαθμούς αλλά κυρίως επικεντρώνεται σε μια ιστορία τόσο μεγάλης  αγάπης που αναρωτιέσαι κατά πόσο είναι  υγιής…

Οι δολοφόνοι του ανθισμένου φεγγαριού [Σχολιασμός ταινίας]

Η μεγαλειώδης ταινία του Μάρτιν Σκορτσέζε με ένα δυνατό θέμα που πρωτοτυπεί παρουσιάζοντας  πλούσιους Ινδιάνους που κρατάνε τα δικαιώματα της γης τους παίρνοντας τεράστια έσοδα χωρίς να δουλεύουν μιας και η γη τους βγάζει πετρέλαιο, τον μαύρο χρυσό. Δεν  πρωτοτυπεί μόνο σε αυτό αλλά και στο ότι οι λευκοί προσπαθούν να τους εκμεταλλευτούν και εντέλει να τους σκοτώσουν αφού πρώτα όμως παντρευτούν τις γυναίκες τους και κληρονομήσουν τα δικαιώματά της γης τους! Δεν έχουμε, λοιπόν, μάχες με Ινδιάνους όπως στα κλασικά γουέστερν αλλά ένα γκανγκστερικό σχέδιο αφάνισης αυτών!  Αυτό είναι το πρώτο δυνατό χαρτί του Σκορτσέζε. Το δεύτερο δυνατό χαρτί του είναι οι αγαπημένοι του πρωταγωνιστές Ρόμπερτ ντε Νιρο και Λεονάρντο ντι Κάπριο. Αλλά αυτή που κλέβει την παράσταση και γεμίζει την οθόνη με τη σπαραχτικά χαμηλόφωνη ερμηνεία της είναι η Λίλι Γκλάντστοουν στον ρόλο της  Ινδιάνας, συζύγου του Ντι Κάπριο. Στο βλέμμα της υπάρχουν καταποντισμένα όλα τα δεινά της φυλής της περιβεβλημένα με μια «πολύχρωμη κουβέρτα»απίστευτης στωικότητας. Ο Ντι Κάπριο και ο Ντε Νιρο αναμενόμενα εξαιρετικοί, ο Ντι Κάπριο, όμως, σε κάποιες σκηνές υπερβάλει στην ερμηνεία του υιοθετώντας  μια καρτουνίστικη γκριμάτσα που δεν τη χρειαζόνταν.  Η σκηνοθετική μαεστρία του Σκορζέσε σε κάθε πλάνο της ταινίας είναι δεδομένη αλλά δεν σταματά να μας εκπλήσσει χαρίζοντας  μας προς το τέλος μια ευφυέστατη αυτοαναφορά στο μέσο που του δίνει τη δυνατότητα να δημιουργεί ψυχαγωγώντας τον κόσμο αλλά χωρίς όμως να μπορεί να τον αλλάξει… 

Bodies [Σχολιασμός σειράς]

Bodies, μια πολύ καλή σειρά 8 επεισοδίων στο Netflix που συνδυάζει υπέροχα όλα τα είδη, με εξαιρετικό μοντάζ: επιστημονική φαντασία, αστυνομικό θρίλερ , κοινωνικό δραμα και ενώ σε βάζει να ψάχνεις με έντονο ενδιαφέρον, νοητικά, τι συμβαίνει γιατί θεωρείς ότι στοχεύει στο μυαλό σου, τελικά η ουσία της σειράς βρίσκεται στη πανανθρώπινη αξία της αγάπης: όλα ξεκινάνε και τελειώνουν στην αγάπη! Όταν αυτή δεν είναι εκπεφρασμένη και συγκεκριμένα η αγάπη της μάνας προς το παιδί της αλλά και γενικά η αγάπη προς το παιδί τότε ο κόσμος μπορεί να καταστραφεί!  Ταξίδια στο χρόνο, συνομωσίες, διαφθορά, αιρέσεις, όλα σε έναν ατέρμονα κύκλο που σου ακυρώνει τη γραμμικότητα του χρόνου για να σου πει ένα απλό πράγμα: αν δεν αγαπηθείς θα καταστρέψεις και το σλόγκαν “ know you are loved” πάνω σε συντρίμμια δεν πετυχαίνει γιατί θα έπρεπε να είναι «feel you are loved” . 

Οπενχάιμερ [Σχολιασμός ταινίας]

Οπενχάιμερ του Κρίστοφερ Νόλαν. Άρτια τεχνικά ταινία, με τα δείγματα (κινηματο)γραφής του Νόλαν στο αποκορύφωμά τους. Παρακολουθούμε πολιτικούς  και επιστήμονες να διαξιφίζονται εις βάρος της ανθρωπότητας. Υπέροχος ο Κίλιαν Μέρφι (Οπενχάιμερ). Δεν θα μπορούσε να κάνει καλύτερη επιλογή, ο Νόλαν,  για τον κεντρικό του ρόλο από τον Κίλιαν Μέρφι. Αυτός ο ηθοποιός είναι από μόνος του μια ανεξιχνίαστη προσωπικότητα οπότε μπορούσε να αποδώσει τον Οπενχάιμερ όσο πιο αντιφατικά γίνεται. Πως να ξεχάσουμε άλλωστε την ερμηνεία του  ως Τόμας Σέλμπι στους Peaky Bliders. Ο σκηνοθέτης σε συνδυασμό με τον πρωταγωνιστή του κατάφερε να μας βάλει στο μυαλό του «πατέρα» της ατομικής βόμβας με καθηλωτικό τρόπο και να δούμε τα επιτεύγματά του μέσα από τα μάτια του. Ακόμα και τις συνέπειες της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα τις βλέπουμε στο μυαλό του όπως τις σκέφτεται αλλά όχι όπως τις νιώθει. Δεν βλέπουμε τη ψυχή του Οπενχάιμερ και αυτό εξαιτίας του Κίλιαν Μέρφι που είτε δασκαλεμένος από τον Νόλαν είτε όχι, το ιδιαίτερο (σχεδόν άφυλο), αινιγματικό του πρόσωπο δεν θα μας άφηνε ποτέ να δούμε τη ψυχή του ήρωα ή μάλλον αντι-ήρωα στη προκειμένη περίπτωση. Το κινηματογραφικό αυτό έπος του Νόλαν όπως το χαρακτηρίζουν πολλοί είναι μια άκρως εγκεφαλική ταινία κατά τη γνώμη μου, και όχι αριστούργημα γιατί «συνομιλεί» μόνο με το μυαλό μας, δεν «φτάνει» στη ψυχή μας.  Αν ήταν έτσι όμως ο πραγματικός Οπενχάιμερ τότε η ταινία πέτυχε διάνα.

Η Ανωμαλία [Σχολιασμός βιβλίου]

Η Ανωμαλία, του Ερβέ Λε Τελιέ. Πρέπει να είμαι από τους λίγους που δεν με ενθουσίασε αυτό το βιβλίο. Ενώ είναι ενδιαφέρον, έξυπνο, σαρκαστικό και με πολλές αναφορές σε ταινίες, βιβλία, πραγματικά πρόσωπα και καταστάσεις, κάτι στη δομή του, κάτι στη σύνδεση όλων των ειδών μυθιστορήματος που χρησιμοποιήθηκαν, κάτι στην ολοκλήρωση της πλοκής και στη συρραφή των ιστοριών δεν το απογείωσε κατά την άποψή μου. Δεν δόθηκε καθαρά και αποκαλυπτικά η εικόνα του παζλ που έφτιαχνε ο συγγραφέας κολλώντας ανόμοια κομμάτια μεταξύ τους με επιδεξιότητα και ευφυΐα μεν αλλά χωρίς να τον ενδιαφέρει ιδιαίτερα το τελικό αποτέλεσμα. Μάλλον δεν στόχευε να δημιουργήσει παζλ αλλά κολάζ επιστημών, θρησκειών και θεωριών επιστημονικής φαντασίας πάνω σε έναν καμβά μυθιστορήματος. Ίσως βέβαια αυτό πρεσβεύει η διεθνής λογοτεχνική ομάδα OULIPO (εργαστήρι δυνητικής λογοτεχνίας, «ένα σοβαρό παιχνίδι έξυπνων ανθρώπων») στην οποία είναι πρόεδρος. Αντικειμενικά είναι ένα «μοντέρνο» βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί, ένα έργο μοντέρνας τέχνης που ο καθένας το εκλαμβάνει με τα δικά του αισθητικά και διανοητικά κριτήρια. Ίσως να είχα ενθουσιαστεί περισσότερο αν δεν είχα διαβάσει το κορυφαίο βιβλίο: Ο Κόσμος της Σοφίας, του Γιοστέιν Γκάαρντερ.