Η πέτρα της υπομονής [Κριτική ταινίας]

Η πέτρα της υπομονής του Ατίκ Ραχίμι στο ERTFLIX ,μια πολύ καλή ταινία που παρουσιάζει χαμηλόφωνα αλλά με ευφυές τρόπο την επανάσταση μιας μουσουλμάνας απέναντι στη θέση της στην οικογένεια της, στην κοινωνία, στη χώρα της! Μια πανέμορφη γυναίκα κρυμμένη σε μπούρκα, σε ένα εμπόλεμο μέρος (βλέπε Αφγανιστάν), που φροντίζει τον άντρα της, ο οποίος έχει πέσει σε κώμα, και του μιλάει συνεχώς, δηλαδή μονολογεί, αποκαλύπτοντας του όλες τις σκέψεις της και τις αλήθειες της! Δεν τον αγαπά αλλά τον φροντίζει γιατί φοβάται τι θα απογίνει χωρίς αυτόν! Τον "μετατρέπει', λοιπόν, σε πέτρα υπομονής με σκοπό να του λέει τα βάσανα της, τα παράπονα της, τις αγωνίες της μέχρι να σπάσει η πέτρα και αυτή να λυτρωθεί σύμφωνα με έναν περσικό μύθο! Είναι αξιοσημείωτο πως οι υπερβολικοί κανόνες ηθικής ενός θρησκευτικού συστήματος μπορούν να οδηγήσουν έναν καταπιεσμένο άνθρωπο στην αντίπερα όχθη! Για άλλη μια φορά βλέπουμε πως φέρεται μια μουσουλμανική, ανδροκρατούμενη κοινωνία στη γυναίκα αλλά βλέπουμε όμως και πως σιγοβράζει η χειραφέτηση της και πως αγωνίζεται σιωπηλά και υπομονετικά για να την πετύχει! Το μόνο που χρειαζόταν η συγκεκριμένη γυναίκα της ταινίας ήταν χώρος και χρόνος (άντρας σε κώμα!) ώστε να κάνει λέξεις την αλήθεια της, να αγαπήσει τον εαυτό της και μετά με μεγάλη υπομονή και με ένα μικρό μαχαίρι να καταφέρει να σπάσει την πέτρα και να σωθεί όχι μόνο ως ύπαρξη αλλά και ως προσωπικότητα! Εξαιρετικές οι τελευταίες σκηνές που δείχνουν πως συντελείται η μεταμόρφωση και η απελευθέρωση της!

Πατρίδα [Κριτική βιβλίου]

Πατρίδα, του Φερνάντο Αραμπούρου. Ένα βιβλίο με πολύ δυνατό θέμα που διαδραματίζεται στη χώρα των Βάσκων. Περιγράφει τη ζωή και τη σχέση δύο οικογενειών που ήταν δεμένες μεταξύ τους μέχρι που έδρασε και στον δικό τους «χώρο» η εθνικιστική και αυτονομιστική οργάνωση ΕΤΑ! Η διεισδυτική ματιά του συγγραφέα στην ψυχολογία του θύματος και του θύτη αλλά και των παράπλευρων απωλειών που αφορούν τα άλλα μέλη των οικογενειών καθώς και στη ψυχοσύνθεση ενός λαού, μας δίνει ένα αξιόλογο μυθιστόρημα που διαβάζεται με ενδιαφέρον. Ο λόγος του είναι αντικειμενικός, εξηγεί χωρίς να δικαιολογεί πως οπλίζεται το χέρι ενός νεαρού ιδεολόγου και πατριώτη και στρατολογείται σε μια ομάδα καταλήγοντας να στρέφεται εναντίον οικογενειακού φίλου και πως βιώνεται η απώλεια στην οικογένεια του θύματος που η μόνη της παρηγοριά πια είναι η μεταμέλεια του νεαρού.

Το θέμα, λοιπόν, προσφέρεται εξαιρετικά για εμβάθυνση χαρακτήρων, ομάδων και κατ΄επέκταση λαού, κάτι που γίνεται από τον συγγραφέα αλλά όχι με κλιμάκωση συναισθημάτων. Αυτό συμβαίνει γιατί, κατά τη γνώμη μου, χρησιμοποιεί μη γραμμική αφήγηση και αναλώνεται σε πολλές λεπτομέρειες που αφορούν τις ζωές των άλλων μελών των οικογενειών. Ως εκ τούτου, τα συνεχώς μπρος-πίσω παίζουν κατασταλτικό ρόλο στην κορύφωση του δράματος καθώς και τα εμβόλιμα στοιχεία των ζωών των άλλων, ως 'αντιπερισπασμοί', δεν βοηθούν στην ολοκληρωτική συναίσθηση της τραγωδίας από τον αναγνώστη. Τα τελευταία κεφάλαια, στα οποία η αφήγηση είναι πλέον γραμμική, είναι και τα καλύτερα αφού αφήνουν να διαφανεί, με την κατάλληλη ροή, η ουσία του θέματος και ο σκοπός ύπαρξης αυτού του βιβλίου! 

Το αρχέγονο και άλλοι καιροί [Κριτική βιβλίου]

Το αρχέγονο και άλλοι καιροί, της Ολγκα Τοκαρτσούκ. Ένα δύσκολο βιβλίο, φιλοσοφικό, υπαρξιακό που σίγουρα δεν συνιστάται για καλοκαιρινό ανάγνωσμα! Η Τοκαρτσούκ έχει βραβευτεί με Νόμπελ Λογοτεχνίας και σε αυτό το βιβλίο γράφει αλληγορικά, σε φαντασιακό και σουρεαλιστικό επίπεδο! Βασικός πρωταγωνιστής της είναι ο χρόνος που είναι ο απόλυτος κυρίαρχος της ζωής και στο διάβα του αφήνει τα ίχνη του παντού και εν τέλει υποδουλώνοντας τα πάντα! Όλες οι ιστορίες που αφηγείται η συγγραφέας είναι διαποτισμένες με θλίψη και υπαρξιακή αγωνία! Σε πολλά σημεία ο λόγος της είναι ειρωνικός και ευφυής! Παρ' όλ' αυτά δεν κατάφερα να συντονιστώ με το πνεύμα του βιβλίου και να με συναρπάσει! Δεν ξέρω αν έπρεπε να γνωρίζω μύθους και δοξασίες της χώρας της, της Πολωνίας, για να μπορέσω να εντρυφήσω στον αλληγορικό λόγο της και να καταλάβω τι θέλει να πει πέρα από την ιστορία της Πολωνίας και τον Β' παγκόσμιο πόλεμο!  Εν κατακλείδι, το διάβασα αποστασιοποιημένα χωρίς να καταφέρω να ταξιδέψω και να γίνω «κάτοικος» αυτού του  μυθικού χωριού, με το εμπνευσμένο όνομα Αρχέγονο!

Μαύρο νησί [Κριτική ταινίας]

Μαύρο νησί, γερμανική ταινία στο Netflix. Ένα «χλιαρό» θρίλερ που το παρακολουθείς αδιάφορα. Πρόκειται για μια καθηγήτρια λυκείου που επισκέπτεται ένα νησί για να διδάξει προσωρινά στη θέση ενός άλλου καθηγητή που έπαθε ένα «ατύχημα». Από τη πρώτη σκηνή βλέπουμε ότι αυτή η γυναίκα δεν ήρθε για καλό στο νησί! Η ταινία βρίθει αρκετών υπερβολών όπως για παράδειγμα: δεν μπορείς να βγάλεις ένα πτώμα από ένα σχολείο μέρα μεσημέρι και να μη σε δει κανένας! Ας μη σχολιάσω, επίσης, τη τελευταία σκηνή! Αλλά αυτά θα τα παραβλέπαμε, όπως τόσες άλλες φορές, αν η ταινία κατάφερνε να σε βάλει σε ατμόσφαιρα μυστηρίου και να σε «αγγίξει» συναισθηματικώς! Γιατί πνευματικώς αποτυγχάνει παταγωδώς! Εκεί όμως που σε κερδίζει είναι στο αισθητικό πεδίο γιατί φωτογραφίζει πανέμορφα τοπία και αυτός είναι ο λόγος που συνέχισα να τη παρακολουθώ! Ένα αστεράκι λοιπόν για τις σκηνές μαγευτικών τοπίων και για τη φωτογραφία της!

Beckett [Κριτική ταινίας]

 Beckett: ταινία παραγωγής Netflix γυρισμένη εξολοκλήρου στην Ελλάδα από Ιταλό σκηνοθέτη με Αμερικανό ηθοποιό τον Τζον Ντέιβιντ Ουάσιγκτον, την Αλίσια Βικάντερ και τη Βίκι Κριπς. Μια ταινία που δεν μπορείς να τη χαρακτηρίσεις ούτε «αμερικανιά» γιατί οι «αμερικανιές» ταινίες δράσεις είναι, οι περισσότερες, μακράν ανώτερες από τη συγκεκριμένη γιατί μπορεί να μην είναι αληθοφανείς αλλά είναι καλογυρισμένες ενώ αυτή ούτε αληθοφανής είναι ούτε καλογυρισμένη! Αντίθετα φαίνεται προχειροφτιαγμένη σε όλα τα επίπεδα: σενάριο, σκηνοθεσία, μοντάζ. Μόνο η φωτογραφία τη σώζει και αυτό λόγω των τοπίων της Ελλάδας! Έχουμε δει τόσες υπερβολές σε ταινίες και αβάσιμα σενάρια αλλά τουλάχιστον αισθητικώς μας ικανοποιούσαν και περνούσε ευχάριστα η ώρα μας! Σε αυτή τη ταινία έλειπε η αισθητική και η Ελλάδα ακόμα ήταν σαν να βρίσκεται ξεχασμένη στη δεκαετία του 80! Παρόλα αυτά τη παρακολουθείς μόνο από περιέργεια για τα ελληνικά τοπία, και την ελληνική γλώσσα που ακούγεται από τους Έλληνες guest star ηθοποιούς! Για τίποτα άλλο! 

Mindhunter [Κριτική σειράς]

Όταν ανακαλύπτεις σχετικά αργά μια τόσο καλή σειρά γιατί είσαι υπέρμαχος των ταινιών,  άντε και των μικρών σειρών μέχρι μιας σεζόν όχι παραπάνω τότε αναθεωρείς κάποια πράγματα και δίνεις ευκαιρίες και σε άλλα... Μιλάμε για το Mindhunter στο Netflix, μια εκπληκτική σειρά 2 σεζόν που σε κάνει να θέλεις απεγνωσμένα και τρίτη σεζόν και όσες σεζόν ακόμα θα μπορούσε ο σπουδαίος Ντέιβιντ Φίντσερ (παραγωγός και σκηνοθέτης κάποιων επεισοδίων) να δημιουργήσει! Το να προσπαθείς να καταλάβεις το μυαλό και την ψυχή ενός serial killer μήπως προλάβεις να σταματήσεις τη δράση ενός άλλου είναι τόσο ενδιαφέρον που δεν μπορείς να χάσεις ούτε στιγμή από όλα όσα διαδραματίζονται μπροστά σου! Πως να χαλαρώσεις άλλωστε βλέποντας τον ειδικό πράκτορα του FBI  Χόλντεν Φορντ να συνομιλεί με τον περιβόητο Μάνσον και τον Τεξ Γουότσον της «οικογένειας» του ή με τον Εντ Κέμπερ, έναν γίγαντα 2,06 μέτρα και IQ 145 που δολοφόνησε 10 άτομα, μεταξύ αυτών, τον παππού, την γιαγιά και την μητέρα του!

Οι πεταλούδες είναι ελεύθερες [Κριτική θεάτρου]

Οι πεταλούδες είναι ελεύθερες, του Leonard Gershe: Μια θεατρική παράσταση σε σκηνοθεσία της Ρέινας Εσκενάζυ και με ηθοποιούς τους Αναστάση Ροϊλό, Ερριέτα Μανούρη, Πέμη Ζούνη και Κωνσταντίνο Ελματζιόγλου. Πρόκειται για μια ρομαντική, τρυφερή, με πνεύμα και χιούμορ ιστορία ενός τυφλού μουσικού που ερωτεύεται και διαπραγματεύεται την ελευθερία και την ευτυχία του με τους ανθρώπους γύρω του. Στον ρόλο του τυφλού ο Αναστάσης Ροϊλός, ο οποίος μετακομίζει στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του 60 για να ζήσει μόνος του και να ανοίξει τα φτερά του μακριά από την υπερπροστατευτική μητέρα του που υποδύεται η Πέμυ Ζούνη. Εκεί, στο διπλανό διαμέρισμα, γνωρίζει ένα κορίτσι (Ερριέτα Μανούρη) μια πρώην χίπισσα που θέλει να γίνει ηθοποιός και ονειρεύεται την επιτυχία και την καταξίωση. Είναι δυο νέοι λοιπόν που θέλουν να ανοίξουν τα φτερά τους και σαν πεταλούδες να πετάξουν προς την αυτοπραγμάτωση και κατά συνέπεια την ευτυχία! Το κορίτσι βλέπει τα πράγματα επιφανειακά και τυχοδιωκτικά λόγω της συναισθηματικής της αναπηρίας. Το αγόρι βλέπει τα πράγματα με τα μάτια της ψυχής και του νου του λόγω της σωματικής αναπηρίας του με αποτέλεσμα να έχει περισσότερη ενσυναίσθηση σε σχέση με το κορίτσι. Και μια μάνα στη μέση ως η φωνή της λογικής αλλά και με όλα τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις της παλιάς γενιάς που προσπαθεί να φρενάρει την ξέφρενη ορμή της νέας γενιάς εκείνης της εποχής αλλά και διαχρονικά θα λέγαμε! 

Έλλάς, ηρώων χώρα [Κριτική θεάτρου]

"Ελλάς, ηρώων χώρα": Μια παράσταση της πειραματικής σκηνής του ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου με σύνθεση κειμένων του Γεωργίου Σουρή ενός ευφυέστατου χρονικογράφου που χρησιμοποιούσε τον έμμετρο λόγο για να γράψει σατιρική ποίηση σχολιάζοντας με καυστικό τρόπο την πολιτική ζωή και τα κοινωνικά δρώμενα της εποχής του. Η παράσταση στηρίζεται κυρίως σε δύο μονόπρακτα του Σουρή την “Η περιφέρεια” και "Δεν έχει τα προσόντα" και  προσγειώνεται στην ταράτσα του Τσιμεντένιου κτιρίου  (δωρεάς Παπαστράτου) στο Αγρίνιο σαν  πολιτιστικό "μάννα εξ ουρανού". Το ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου μας κάνει την τιμή να φέρει στην πόλη μας έναν σύγχρονο Αριστοφάνη όπως χαρακτηρίστηκε κατά την εποχή του, ο Γεώργιος Σουρής, μέσω αυτής της εξαιρετικής παράστασης σε σκηνοθεσία Αντώνη Αντωνάκου και με ηθοποιούς που ερμηνεύουν "αριστοφανικά" αποδίδοντας φυσικά και αβίαστα τον έμμετρο λόγο. Ο λόγος ρέει σαν ποτάμι και με ένα θέμα που κινείται από την εποχή του Σουρή (επί του Βενιζέλου με το "Δυστυχώς επτωχεύσαμεν") και φτάνει μέχρι τη δική μας καθιστώντας το άκρως επίκαιρο. Ξεκινάει η παράσταση λοιπόν με ένα κινούμενο σκηνικό (σε μπλε και λευκό) σαν να έρχεται από τότε, φτάνει σε εμάς και στο τέλος φεύγει ξανά για το μέλλον, σαν να κουβαλάμε εμείς οι Έλληνες τη νοοτροπία μας από εποχή σε εποχή χωρίς να αλλάζουμε ιδιαίτερα όπως τόσο εύστοχα παρουσιάζεται στο πιο γνωστό κομμάτι της ποιητικής ανθολογίας του Σουρή "Δυστυχία σου Ελλάς". Υπάρχει συνεχώς κίνηση στη σκηνή γιατί έτσι επιβάλλεται από τον χειμαρώδη λόγο, ακόμα και τα κοστούμια κάποιων ηθοποιών που αλλάζονται επί σκηνής "μιλάνε" κι αυτά: όπως της γυναίκας του κομματάρχη Απλοχέρη που από ένα απλό φόρεμα άβουλης γυναίκας βγαίνει μια ολόσωμη φόρμα μιας δυναμικής γυναίκας που κάνει την επανάσταση της και από το φόρεμα της μοδίστρας βγαίνει ένα φόρεμα μπλε με άσπρη ζώνη και πέπλο σαν τη μικρή μας Ελλάδα που προσπαθεί να αναβαθμιστεί αλλά με λάθος δρόμο, τον εύκολο, χωρίς προσόντα! Όλα τα στοιχεία της παράστασης προσεγμένα και εύγλωττα αντικατοπτρίζουν τη "Δυστυχία σου Ελλάς" αλλά και την ευτυχία ημών να συνειδητοποιούμε και να εκτιμούμε το εξής (παραφράζοντας τον ποιητή): Ώ Ελλάς, ηρώων χώρα, τι ποιητές βγάζεις τώρα;

El Embarcadero [Κριτική σειράς]

El embarcadero (The pier): σειρά στο Ertflix, 16 επεισοδίων από τους δημιουργούς του "La casa de papel" και με πρωταγωνιστή τον Αλβάρο Μόρτε. Ο γνωστός μας profesor σε έναν εντελώς διαφορετικό ρόλο, εξίσου πολύ καλός, υποδύεται τον Όσκαρ έναν χρηματιστή που ταξιδεύει συνεχώς δίνοντας του τη δυνατότητα να ζει παράλληλα δυο ζωές, μία με τη γυναίκα του στη Βαλένθια και μία με την ερωμένη του στην Αλμπουφέρα! Τώρα πως γίνεται αυτό, να είναι εξίσου ερωτευμένος με δυο γυναίκες, να ζει για οκτώ χρόνια διπλή ζωή, να το αντέχει προσπαθώντας να είναι ευτυχισμένος και να ψάχνει την αλήθεια μέσα στο ψέμα; Αυτό προσπαθεί να εξηγήσει η σειρά και να δώσει απαντήσεις στοχεύοντας όμως περισσότερο στις αισθήσεις του θεατή παρά στο πνεύμα! Με την καταπληκτική φωτογραφία, το πολύ καλό μοντάζ και την έξυπνη και θελκτική σκηνοθεσία, ο Αλεξ Πίνα και οι συνεργάτες του κρατούν το ενδιαφέρον του θεατή αν και σε πολλά σημεία καταλαβαίνει κανείς ότι η σειρά πλατιάζει και ο χρόνος γεμίζει με αισθησιακές σκηνές που έχουν ως αυτοσκοπό το οφθαλμόλουτρο και όχι την εμβάθυνση στους χαρακτήρες και στα αίτια των συμπεριφορών και των επιλογών τους! Είναι μια σειρά με ένα πανέμορφο περιτύλιγμα που όταν το ξετυλίγεις βρίσκεις ένα κομμάτι τούρτας, το γεύεσαι κι αυτό, και μετά τέλος, μέχρι εκεί!

Η μητέρα του σκύλου [Κριτική βιβλίου]

«Η μητέρα του σκύλου» του Παύλου Μάτεσις. Ένα μυθιστόρημα με θεατρικές γεμάτες λυρισμό εικόνες γεννημένες από έναν λογοτεχνικό λόγο που ρέει σαν καθάριο, κρυστάλλινο νερό! Ο Μάτεσις εμβαθύνει στους χαρακτήρες του με έναν μαγευτικό και ευφυή τρόπο χωρίς να «βαραίνει» τον λόγο του, τουναντίον, τους παρουσιάζει με μια «αβάσταχτη ελαφρότητα» μέσω της αφήγησης του βασικού του χαρακτήρα της Ραραούς! Το τέχνασμα που χρησιμοποιεί είναι  να βάζει τη Ραραού ένα μικρό κοριτσάκι να περιγράφει γεγονότα της δική της ζωή, της οικογένειας της και των γειτόνων της σε μια επαρχιακή πόλη στα χρόνια του πολέμου του 40 όπως τα βλέπει η αλαφροΐσκιωτη ματιά της αλλά και μετέπειτα καθώς μεγαλώνει και μετακομίζει στην Αθήνα μαζί με τη μητέρα της συνεχίζει να περιγράφει φαντασιακά τη ζωή της μέσα από το «φτωχό» της πνεύμα! Οπότε έτσι ο συγγραφέας δεν επικρίνει τους χαρακτήρες του, δεν κατηγορεί, τοποθετεί όμως στα θεμέλια του κόσμου που τους περιβάλλει τους δικούς του δυναμίτες όπως: σαρκασμό, ειρωνεία και μπόλικο δηκτικό χιούμορ!